Mediateka

Materiały

Pierwsza misja. Francja 9 / 23

Dokumenty 2 / 4

1940
Raport Karskiego z 1940 r. - Podróż autora raportu
Dokładny opis przeprawy emisariusza z Warszawy do Angers daje wyobrażenie o tym, jak podróżowali kurierzy w czasie wojny.

Raport dla rządu spisany przez Karskiego w końcu lutego 1940 r. po przybyciu do Francji rozpoczyna się „Danymi osobistymi sprawozdawcy”, następnie część I to „Podróż autora raportu”, II „Sytuacja ogólna w kraju”, III „Wybrane zagadnienia polityczno-ideowe w kraju” i IV „Zagadnienie żydowskie w kraju”. 

Część I – „Podróż autora raportu” przedstawia szczegóły przeprawy Karskiego z Warszawy do Angers – przez Kraków, Zakopane, na nartach przez Beskidy, pieszo i samochodem przez Słowację aż do Budapesztu. Stamtąd pociągiem do Modane we Francji przez Jugosławię i Włochy. Cała podróż Karskiego – którą tym razem odbył pod pseudonimem Jan Kanicki – z Warszawy do Angers odbyła się niezwykle spokojnie jak na warunki wojenne, ale trwała prawie miesiąc (Karski dotarł do Angers w ostatnich dniach lutego).

Opisujący swoją przeprawę młody emisariusz był także wnikliwym obserwatorem: w czasie podróży uważnie notował nastroje i zachowania społeczeństwa. W „Podróży autora raportu” można przeczytać takie na przykład uwagi:

„Pociągi są przepełnione. Pasażerami przeważnie: 1) handlarze żywnością, 2) mieszkańcy Generalnego Gubernatorstwa, podróżujący z większych miast na prowincję po zakup żywności, odzieży, opału, itp., 3) Żydzi. (…) Dworce i stacje są przepełnione. W ogóle Generalne Gubernatorstwo robi wrażenie obszaru, na którym dokonywają się niekończące się wędrówki mieszkańców. Nieomal każdy kogoś szuka lub radby znaleźć, każdy dokądś chciałby jechać, gdzieś coś zakupić, sprzedać, idziesz urządzić się itp.”

Źródło: Instytut Hoovera w Kalifornii, USA